dinsdag 11 januari 2011

België worstelt met taaie Europese geschiedenis


Studenten protesteren in België tegen opsplitsing (2010)


Toen in 1989 het Soviet blok uit elkaar viel en vervolgens ook de Soviet-Unie zelf, kon men denken dat het Europa eindelijk was bevrijd van het juk van de twintigste eeuw. Een nieuw, vrij en democratisch Europa lag in het verschiet. Zeker degenen die, zoals ik, waren opgegroeid in het naoorlogse Oost-West paradigma konden het zo zien.

In dat onbevangen beeld kwam al gauw een flinke kras toen bleek dat deze ontwikkeling juist tal van oude onopgeloste geschiedenissen weer blootlegde die de meeste mensen in het Westen vrijwel waren vergeten. De Balkanoorlog en de nasleep daarvan maakte duidelijk hoezeer het eenvoudige schema waarin wij waren groot gebracht tal van bestaande schema’s enkel had toegedekt maar niet had doen verdwijnen.

België behoort tot een vergelijkbare erfenis van de geschiedenis, die natuurlijk in haar wortels veel verder teruggaat. De Vlaamse vice-premier Geert Bourgeois voert ons in een recente bijdrage in de Volkskrant (*) terug naar de ontstaansgeschiedenis van het land als apart Koninkrijk in 1830. Maar ook aan die episode gaat een lange geschiedenis vooraf die nog steeds in de wortels van de vroegere Zuidelijke Nederlanden ingebakken zit. Wie het allemaal wil begrijpen moet dus wel heel ver naar achteren kijken.

Het is vooral verbazingwekkend hoe lang de situatie van twee verschillende taalculturen onder één dak heeft kunnen bestaan. Zij zijn – zo lijkt het – voor eeuwig veroordeeld om tot een vergelijk te komen. De enige figuur die uniek Belgisch kan zijn is het staatshoofd en ook dit maakt de situatie volstrekt onvergelijkbaar met het constitutionele proces in Nederland.

Kan Europa misschien wat doen voor België? Juist voor België, zou je bijna zeggen. Geen ander land in Europa is er zo het product van. Het is een open vraag wat mij betreft. Ik heb geen antwoord. Het zijn voorshands de inwoners van België zelf die met elkaar moeten bepalen wat hen dwingt om alsnog tot een vergelijk te komen dan wel om onder hun voorgeschiedenis een streep te zetten. In hun schoenen zou ik niet willen staan.


(*)
http://opinie.volkskrant.nl/artikel/show/id/7588/Belgie_is_nog_even_met_zichzelf_bezig

Geen opmerkingen:

Een reactie posten