Het thema van de boekenweek die dinsdag is ingeluid met het jaarlijkse boekenbal is mij uit het hart gegrepen. Aandacht voor het geschreven portret. Vertellen over het leven van mensen – bijzondere mensen, gewone mensen, of hele families. Het toeval wil dat ik mij hiermee ook zelf bezig houd.
Biografische vertellingen genieten grote populariteit. Zij vormen in Nederland niet bij uitstek een literaire traditie zoals deze wel bestaat in het Engelse taalgebied. In mijn ogen verdient het leven van individuele mensen, of – zo men wil – van de hele familiaire entourage die hun leven vergezelt – inderdaad alle aandacht. Elk leven is een spiegel van de geschiedenis. Geen leven zonder zijn bredere context.
De aandacht die deze literaire vorm in onze tijd krijgt heeft misschien juist met die context te maken. Wie zich verdiept in de levens van nu voorbijgaande generaties stuit op zeer heftige context: wereldoorlog, bezetting, crisis, armoede en ook ongekende welvaartsstijging, innovatie, vooruitgang op alle fronten – op grote contrasten dus. Die verleden tijd verweven met een betekenisvolle vertelling over het leven van mensen is een kunst apart. Maar met zekerheid is hiervan altijd wel een juweel te maken.
Eén van mijn eigen projecten maakt deel uit van een vrijwilligersinitiatief: het Haagse levensboekenproject. Vrijwilligers helpen ouderen met het schrijven van hun eigen levensverhaal. Daarmee ben je aantal maanden aan iemand gekoppeld, meestal mensen van een jaar of zeventig – tachtig. Het is echt een genoegen. Elke week een middag op de bank, omringd met foto’s en aantekeningen; langzaam groeit een heel boek. Natuurlijk speelt de oorlog een belangrijke rol (de ouderen van nu waren opgroeiende tieners tijdens de Duitse bezetting).
Ook komen verhalen op uit een verder liggend verleden: grootouders, overgrootouders – de mondelinge overlevering die op deze wijze wordt vastgelegd. Zo ontstaat een hele verzameling individuele levensgeschiedenissen die bij elkaar opgeteld een flink deel vertegenwoordigen van onze sociale geschiedenis. Dat is inderdaad alle aandacht waard.
Elk verhaal is een ontdekkingsreis. Geschiedenis is niet puur verleden tijd. Het is even goed levend gist voor de toekomst.
Biografische vertellingen genieten grote populariteit. Zij vormen in Nederland niet bij uitstek een literaire traditie zoals deze wel bestaat in het Engelse taalgebied. In mijn ogen verdient het leven van individuele mensen, of – zo men wil – van de hele familiaire entourage die hun leven vergezelt – inderdaad alle aandacht. Elk leven is een spiegel van de geschiedenis. Geen leven zonder zijn bredere context.
De aandacht die deze literaire vorm in onze tijd krijgt heeft misschien juist met die context te maken. Wie zich verdiept in de levens van nu voorbijgaande generaties stuit op zeer heftige context: wereldoorlog, bezetting, crisis, armoede en ook ongekende welvaartsstijging, innovatie, vooruitgang op alle fronten – op grote contrasten dus. Die verleden tijd verweven met een betekenisvolle vertelling over het leven van mensen is een kunst apart. Maar met zekerheid is hiervan altijd wel een juweel te maken.
Eén van mijn eigen projecten maakt deel uit van een vrijwilligersinitiatief: het Haagse levensboekenproject. Vrijwilligers helpen ouderen met het schrijven van hun eigen levensverhaal. Daarmee ben je aantal maanden aan iemand gekoppeld, meestal mensen van een jaar of zeventig – tachtig. Het is echt een genoegen. Elke week een middag op de bank, omringd met foto’s en aantekeningen; langzaam groeit een heel boek. Natuurlijk speelt de oorlog een belangrijke rol (de ouderen van nu waren opgroeiende tieners tijdens de Duitse bezetting).
Ook komen verhalen op uit een verder liggend verleden: grootouders, overgrootouders – de mondelinge overlevering die op deze wijze wordt vastgelegd. Zo ontstaat een hele verzameling individuele levensgeschiedenissen die bij elkaar opgeteld een flink deel vertegenwoordigen van onze sociale geschiedenis. Dat is inderdaad alle aandacht waard.
Elk verhaal is een ontdekkingsreis. Geschiedenis is niet puur verleden tijd. Het is even goed levend gist voor de toekomst.
Vaak is een levensverhaal veel spannender dan een roman. Soms geloof je het haast niet dat iets waar gebeurd is en elke dag opnieuw gebeurt, zoals bijvoorbeeld het levensverhaal van Anna in het boek 'Man is stoer, vrouw is hoer' (vrouwenhandel in Nederland, loverboys) http://youtu.be/26d3YE8tx58
BeantwoordenVerwijderenego-documenten zijn idd spannend, maar vooral amusant voor psychologen; vanwege ons oude brein dat van de herinnering een potje maakt
BeantwoordenVerwijderenuit ervaring (met het meeschrijven aan de geschiedenis van Het Leids Volkshuis) weet ik dat je nooit de gebeurtenissen feitelijk uit de doeken gedaan krijgt, maar vrijwel altijd wat men zich graag herinnert
soms leverde dat flinke ruzies op tussen de oud-volkshuizers over de ware geschiedenis; wat nog spannender was....