Het uitroeien van de middeleeuwen kost tijd, geld en mensenlevens

Ik weet niet wat bij mij de grootste verwondering heeft gewekt: de protesten in de Arabische wereld, of de reactie daarop van de westerse landen. Na de meest recente ontwikkelingen in Libië denk ik toch het laatste. Het is evident dat hiervoor geen scenario klaar lag. Maar het is moeilijk de indruk weg te poetsen dat NAVO-landen de aanleiding met de nodige gretigheid hebben aangegrepen. De gedachte dat dit gebeurt om democratie af te dwingen of enkel burgers te beschermen lijkt mij te oppervlakkig.

De NAVO operaties zie ik vooral als de ontluchting van opgekropte ergernis: Decennia lang hebben de landen in de Arabische wereld – vooral de landen waarom het nu gaat – zich weigerachtig getoond om toe te treden tot onze moderniteit. Democratie is daarvan misschien een element maar niet het meest doorslaggevende. Het had ook met een dictatuur gekund, anders zou al lang geleden zijn ingegrepen.

Mijn gevoel is dat de ongelijkheden in de Arabische landen (man – vrouw, arm – rijk), hun gebrekkige infrastructuur en hun antagonistische opstelling in vragen van vrede en veiligheid in de regio bij menig wereldleider chronisch het bloed onder de nagels weg trekken. Datzelfde geldt voor de dubbelhartige medewerking in de bestrijding van het terrorisme.

De ingrediënten stapelen zich op van een verbeten krachtmeting waarvan het einde nog niet in zicht is. Het uitschakelen van Osama bin Laden verandert hieraan niets. Zijn dood is vooral een symbolische overwinning, met een ongewis feitelijk effect.

Nog het meest ongewis zijn de gevolgtrekkingen voor de bevolking van de Arabische wereld zelf. Het momentum van ‘hun’ opstand is hun uit handen genomen. Echte – eigen - leiders voor hun zaak moeten nog opstaan. Maar even verbeten als nu gebeurt met wapens zal het westen bereid moeten zijn om dit proces met klinkende munt bij te staan.