Het gelag van de crisis wordt – te – duur betaald

Wie het onbestemde gevoel heeft voor de gek te worden gehouden in de officiële beeldvorming over de huidige financieel-economische problemen wereldwijd en vooral ook in Europa kan ik dat niet euvel duiden. Het is voor menigeen onder ons lastig werkelijk de vinger te leggen op de zere plek. De Nederlandse economie functioneert goed, wordt gezegd, maar ondertussen verdwijnt links en rechts de werkgelegenheid en worden tal van sectoren in onze maatschappij klem gezet door draconische bezuinigingen. De stille ellende van mensen, waaronder ook jongeren, die in de huidige arbeidsmarkt geen toekomst zien blijft grotendeels onbesproken. In hun beleving is het “sterk maken” van Nederland een holle frase, een turboterm die is bedoeld om degenen die het niet direct nodig hebben overeind te houden in hun rijk gevulde portemonnee, over de rug van een machteloze, verarmende middenklasse.

Ondertussen wordt de samenleving zoet gehouden met het brood en spelen van de media en nieuwe elektronische hebbedingen. Het is een bizarre ironie dat het programma “De Wereld Draait Door” een Nipkowschijf ontvangt terwijl de wereld juist verschrikkelijk stilstaat. Wij lauweren publieke discussies waarin mensen elkaar overschreeuwen met hun gelijk, voornamelijk over niets. De deuren van kritische reflectie en doortastend nieuw beleid zijn ferm dichtgeslagen. Een goed gearticuleerd alternatief voor de lopende gang van zaken ontbreekt terwijl dit er in een gezonde democratie wel zou moeten zijn.

Ik sta niet alleen in deze sombere analyse. Wie de maat wil nemen van de toestand in onze wereld moet vooral te rade gaan bij critici buiten eigen land. De kwade genius van onze stagnerende werkelijkheid zijn in hun ogen dezelfde mensen die nu eisen dat de gevolgen worden betaald door degenen die op het financiële debacle van het afgelopen decennium geen enkele invloed hadden.

Des te kwalijker is de harde financiële gesel die nu door Europa waart. Alle precedenten in de geschiedenis wijzen erop dat pro-actief investeringsgedrag van de publieke sector onmisbaar is naast strakke begrotingsdiscipline. De markt alleen lost dat niet op, zeker niet wanneer men tevens gericht is op volle werkgelegenheid. Dat ook in ons land het kabinet in dit opzicht met lege handen staat en, inderdaad, de oppositie werkeloos toekijkt valt moeilijk te aanvaarden. Degenen die daartoe op de achtergrond een poging doen, zoals bepaalde groepen binnen de FNV, staan dientengevolge – ten onrechte – in hun hemd.