Amerikaanse columnisten maken gehakt van de Europese begrotingspolitiek. Zij zien dit als het recept voor veel grotere economische misère dan de ellende die deze politiek beoogt te vermijden. Een serieuze deskundige discussie vindt bij ons niet plaats. Wie de starre Europese politiek wil nuanceren wordt meteen in het verdomhoekje gezet.
Voor de leek is dit zeer verwarrend. Is er werkelijk een alternatief voor de monetaire mantra die Rutte en vooral De Jager met zoveel verve belijden? Laat ik hier even afzien van het argument dat het gaat om Europese regels die wijzelf hebben gewild en die wij dus ook bij andere landen van de monetaire unie afdwingen. Ik begrijp heel goed dat afwijking ervan onmogelijk is als eenzijdige handeling, zeker van Nederland. Waar het om gaat is het onderliggende financieel-economische denken.
In mijn ogen begint iedere discussie of analyse hiervan bij de fundamenten van de economie zelf. Met zevenmijlslaarzen stuit ik op het meest klemmende vraagstuk voor de wereldeconomie, te weten de opkruipende energie- en grondstoffenschaarste. Wie daadwerkelijk groei wil, komt hier niet omheen. Anders gezegd, we kunnen bezuinigen wat wij willen, maar zonder doorbraak in nieuwe, alternatieve energiebronnen en in de
(verdere) recycling van materialen voor gebruiks- en verbruiksgoederen kan van een daadwerkelijke economische opleving geen sprake zijn.
Er zijn ook andere factoren die dit scenario in de afgelopen tien jaar op de lange baan hebben geschoven. De belangrijkste daarvan in mijn ogen zijn de enorme uitgaven sinds 9/11 aan veiligheid en wereldwijde militaire inspanningen. Daarmee schuif ik de kern van globale economische crisis vooral naar Amerika en niet naar Europa. Dit met de tegenwerping dat landen in Europa hiervoor natuurlijk medeverantwoordelijk zijn.
De tweede factor zijn de welvaartsaspiraties van de afgelopen decennia die ons cumulatief hebben gebracht tot een hoge schuldenlast. Op enig moment ligt de rekening ervan op tafel en dat gebeurt nu onder wel zeer weerbarstige omstandigheden.
Maar hoe dit ook zij, een politiek die het beheersen van de schuldenlast en het betalen van de daarvoor verschuldigde rente (dus: bezuinigen) beschouwt als enige prioriteit lijkt inderdaad gedoemd te falen wanneer deze niet ten minste parallel gaat aan een voorwaartse investering op het terrein van energie enzovoorts en aan het effectief bedwingen van de brandhaarden in onze wereld.
Een dergelijk samenhangend perspectief heeft alleen kans van slagen wanneer Europa en Amerika (de VS) in dit opzicht de handen ineenslaan. Duurzaamheid, klimaat, financiën en innovatie horen dus bij elkaar op de hoofdagenda te staan van onze wereldtop.
Terug naar Nederland lijkt het mij dat enkel boekhoudersucces à la De Jager veruit onvoldoende is. In die zin beschouw ik ook het recente Haagse akkoord over de bezuinigingen enkel als een politieke vredespijp voor de armoede en niet als het begin van ook maar enig offensief naar nieuwe perspectieven. Positief is natuurlijk wel dat aan dat akkoord is meegewerkt door een veel evenwichtiger samenstel van partijen dan wij een tijd lang aan het roer hebben gezien.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten