zaterdag 17 september 2011

Het barbaarse iconoclasme


Slaven op de koets van de Majesteit


Beeldenstormen zijn van alle tijden. Respect voor de geschiedenis is niet vanzelfsprekend. Dit is des te minder het geval wanneer die geschiedenis een symboliek representeert die bij latere generaties weerzin oproept. Afgoderij en heldenverering verkeren op enig moment in hun tegendeel. Het volk loopt er tegen te hoop.

Het is interessant dat wij nu opnieuw zo’n periode beleven van volksopstootjes tegen oude of ten minste versleten symboliek. Het lot van linkse idealen is niet anders dan dat van Jan Pietersz. Coen of nu, van de beeltenissen op de Gouden Koets die teruggrijpen op de tijd van slavernij. Die dingen deugen niet, dus weg ermee. Er is al opgemerkt dat in de uiterste consequentie zowat de hele verzameling kunstschatten van ons Rijksmuseum gedoemd is tot de brandstapel.

Intussen is ook beleving van de geschiedenis zelf niet statisch. Dezelfde verhalen, of het nu gaat om de Gouden Eeuw of om de stichting van ons koninkrijk, worden in elke opeenvolgende periode hernieuwd verteld, met schuivende accenten en gezichtspunten. Wie het oproer tegen oude helden en symbolen afwijst als platvloers of onbeschaafd miskent die onvermijdelijke evolutie. Misschien is het ook wel tijd om de Nederlandse geschiedenis, die al lang geen “Vaderlandse geschiedenis” meer wordt genoemd, maar eens flink te herschrijven. Liever dat, dan het risico dat die geschiedenis helemaal niet meer gelezen of begrepen wordt.

Daarvoor is wellicht ook het dispuut over het Nederlandse koningschap een goede aanleiding. Het voldoet kennelijk niet meer om het instituut van onze erfelijke monarchie – gecreĆ«erd ten behoud van onze band met Oranje – goed te praten met overwegend de verwijzing naar iets wat velen ervaren als versleten historiciteit.

We kunnen dus maar beter in gesprek, lijkt mij, dan de neus ophalen voor wie de geschiedenis niet waardeert zoals wijzelf.

1 opmerking:

  1. ==Er is al opgemerkt dat in de uiterste consequentie zowat de hele verzameling kunstschatten van ons Rijksmuseum gedoemd is tot de brandstapel.==

    Ik weet niet of de analogie klopt. De kunst is kunst en een museum wil daarmee niks anders weergeven dan de kunst. Maar de goudenkoets is een symboliek voor wat de monarchie voor staat, voor het Nederlandse volk als geheel. Maakt slavernij onderdeel van onze waarden? Misschien moeten ze met een big Mac vervangen.

    BeantwoordenVerwijderen