In het dubbelinterview met ons aanstaande koningspaar heeft – nu nog – kroonprins Willem-Alexander gezegd: als de meerderheid van de kamer mijn handtekening vraagt voor een ceremonieel koningschap, dan komt die er.
Dapper. Eigenlijk zegt hij dat de waarde van het Nederlandse koningschap ligt in alles behalve de wettelijke functies. Als het optreden van het (ceremonieel) staatshoofd niet uit zichzelf overtuigt, in de concrete realiteit van de samenleving, zijn de wetten die spreken over zijn regerings-verantwoordelijkheid een wassen neus.
Willem-Alexander en Maxima stellen zich op in – niet aan het hoofd van - de Nederlandse samenleving. Dat siert ze. Ik ga er even aan voorbij dat op hun eigen manier zijn moeder en haar voorgangers dat natuurlijk ook hebben gedaan. Wat telt is het gevoel dat Willem-Alexander, nu, bij de generaties van deze tijd wil oproepen. Niet terugkijken maar vooruitkijken. Zijn persoonlijke houding is die van een koning voor de Nederlanders, en niet van Nederland. Goede houding, lijkt me.
In zijn rol als staatshoofd volgens de huidige Grondwet is hij voorlopig meer dan ceremonieel, al zijn de verantwoordelijkheden niet die van hem persoonlijk. Met de benadering die hij kiest heeft hij de mogelijkheid om de discussie over ‘ceremonieel koningschap’ in feite volkomen overbodig te maken. Strikt juridisch zou ik denken: dat heeft destijds Thorbecke eigenlijk al gedaan.
De waterprins wil nu samen met zijn vrouw het koningspaar zijn van ons allemaal. Wat betekent dit daadwerkelijk voor zijn agenda? Een groot deel van het bestaan van het staatshoofd wordt gedirigeerd door agenda’s die anderen bepalen. Juist door zich nu zo te profileren geeft onze aanstaande koning zichzelf misschien een veel grotere uitdaging dan wanneer hij het grondwettelijk prerogatief van de koninklijke handtekening (en raadpleging) strikt opvolgt. En wat te denken van zijn aanstaande rol als voorzitter van de Raad van State? Als Koning Willem-Alexander daadwerkelijk een gebaar wil maken in de richting van zijn stellingname, dan zou dit de functie zijn die hij onmiddellijk moet opgeven.
Mij maakt het – aldus bezien – ook niet uit. Staatshoofd is staatshoofd. De representatie en samenvatting van alles wat zich verschuilt onder ‘Nederland’. En wat in mijn ogen veel belangrijker is: Oranje is Oranje. Alleen wanneer wij Oranje uit onze Grondwet slopen is Nederland zichzelf niet meer
Geen opmerkingen:
Een reactie posten