maandag 20 februari 2012

Wat nu PvdA?



Rozen verwelken, schepen vergaan, en zal de PvdA wel altijd blijven bestaan?


De eerste reacties op de terugtreden van Job Cohen als leider van de PvdA gaan vooral over de mismatch tussen zijn persoon en het heersende politieke klimaat. Een goede man op de verkeerde plek. Maar ik denk dat het meer is dan een leiderschapskwestie. Het is zelfs de vraag of het ooit met de PvdA nog goed kan komen, wie nu of later ook de rol van Cohen overneemt.

Sinds het vertrek van Wim Kok, nu bijna tien jaar geleden, ontbeert de partij een authentiek, onderscheidend verhaal dat uit zichzelf is opgewassen tegen het rauwe egoïstisch populisme van de heersende politieke orde. De politieke doodskus werd toegediend toen Wouter Bos besloot deel te nemen aan een kabinet onder leiding van het CDA. En misschien is de grootste fout van Cohen geweest dat hij niet tot meer concessies bereid was op het moment dat Paars-plus in 2010 als serieuze optie op tafel lag.

Maar het begint met de sociaal-democratie als zodanig. Het succes van de SP maakt duidelijk dat er wel degelijk sterke linkse sentimenten leven in Nederland. De links-rechts verdeling is een redelijke constante. Het zijn de extremen aan beide zijden die nu grote zuigkracht uitoefenen. De werkelijke Nemesis van Job Cohen is niet plaaggeest Wilders maar Roemer, c.q. diens voorganger Marijnissen. Niemand in de PvdA kan dit beantwoorden zonder een partijbrede consistente visie.

PvdA en CDA verkeren beide in dezelfde doodsnood. In beide gevallen is het niet enkel nieuw leiderschap dat het tij zal kunnen keren. De doodsnood betreft het hele politieke bestel en ook de VVD is hiervoor niet immuun. Rutte mag misschien succesvol zijn, maar het ideeëngoed waarop dat succes berust is flinterdun.

Ten slotte valt mij op dat Cohen en ook anderen rond zijn aftreden de indruk wekken alsof er een strijd is om het behoud van – politiek en publiek - fatsoen. Ik zie dat toch als een misleidend beeld, hoe tenenkrommend de uitingen van Wilders en de zijnen mogen zijn. Natuurlijk maakt ook de toon de muziek. Het zoeken is echter naar de juiste partituur.

4 opmerkingen:

  1. "Het succes van de SP maakt duidelijk dat er wel degelijk sterke linkse sentimenten leven in Nederland."

    Lijkt meer op populistische sentimenten, de SP belooft (net als Wilders) van alles dat helemaal niet kan.

    BeantwoordenVerwijderen
  2. scherpe analyse lees ik hier

    partituur is belangrijk maar valse tonen strijken tegen de haren in

    Cohen leek eindelijk eens de regie te houden vandaag
    jammer dat hij daarvoor eerst moest omvallen

    BeantwoordenVerwijderen
  3. @Theo
    Dat was me ook opgevallen, die verwijzing door Cohen en zijn medestanders naar fatsoen. Dat moet ongetwijfeld dienen om te maskeren dat Cohen het politieke handwerk niet in de vingers had. Daarom is zijn suggestie dat-ie te fatsoenlijk was niet alleen potsierlijk, maar ook onwaar en onjuist. Een timmerman moet spijkers kunnen slaan en als-ie zich daartoe te fatsoenlijk vindt moet-ie iets anders doen. De man die meende te verbinden kon verdeeldheid in een fractie van 30 personen niet overbruggen.

    Natuurlijk verkeert de sociaal-democratie in crisis. Zoals ook de christen-democratie. Maar de PvdA heeft kansen laten liggen om antwoorden te formuleren op de belangrijkste vraagstukken waar het die had kunnen geven. gewoon gebasserd op de oude sociaal-democratische waarden. De PvdA is te lang blijven hangen in culturele waarden en kon daarna geen aansluiting meer vinden bij hedendaagse culturele waarden.

    Het is niet een zozeer een kwestie van links-rechts, progressief of behouden, maar gewoon van een logisch en consistent programma dat alle vraagstukken beantwoordt. De ene keer kan dat naar links, de andere keer naar rechts wijzen. Geeft niks. Als het maar geloofwaardig, ambitieus en zelfverzekerd gepresenteerd wordt. Wie dat moet dan? Behalve Asscher en Van der Laan zie ik niemand. Daarom maar eerst een tussenpaus.

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Het kan, fulpsvalstar. het kan menselijker en socialer, wie zegt dat het niet kan. Partijen moeten sowieso altijd concessies doen. De SP heeft ook alles berekend hoor. Dat het niet kan is net zo'n cliché als dat de SP wil, dat alles hetzelfde blijft.(Mariétte Hamer) en dat de SP Mao aanhangt, het is het (media)geluid van de angst voor de winst van de SP. Angst aanwakkeren, Wilders deed het met succes.

    BeantwoordenVerwijderen