Al jaren horen wij onze minister-president dezelfde mantra belijden: hij wil “Nederland sterk maken”. Hij zegt dat altijd met overtuiging en persoonlijke toewijding, en dit is een van de redenen waarom ik hem wel om zijn passie waardeer.
In de rest van mijn beoordeling van zijn premierschap ben ik echt aanzienlijk kritischer gestemd. In verschillende dossiers beschouw ik zijn nu twee achtereenvolgende kabinetten als middelmatig. Datgene wat nodig is voor de staatshouding doen de kabinetsleden netjes, ik kan daar geen echte tekortkomingen in ontdekken. Maar het feit dat die staatshuishouding zo overheersend is en dat geen enkel lid van dit kabinet noch de minister-president publiek enig begrip toont voor datgene wat in onze tijd werkelijk gebeurt (en gebeuren moet), is toch een serieus bezwaar.
Ik heb al vaker beweerd dat de periode waarin wij bijna wereldwijd verkeren geen financiële crisis is, en zeker ook geen eurocrisis, maar een fase van transitie in de meest fundamentele waarden die wij koesteren.
Wat is menselijk geluk in een wereld waarin dit economisch gezien volkomen irrelevant is? Geluk heeft geen transactiewaarde in het economisch verkeer dat ons als mensen, Europeanen, wereldburgers, in de greep heeft. Enkel het materiële telt.
Daar is toch iets goed mis mee. We staan er niet bij stil, juist omdat het ons materieel vergelijkenderwijs nog heel goed gaat. We gaan voorbij aan het feit dat materiële geneugten ons misschien wel even tevreden stellen maar verder niet. “Wat heb ik aan mijn Jaguar als ik eenzaam ben?” vroeg een goede oude vriend van mij zich onlangs af.
De enkele focus op materialisme – in alle gedaanten – brengt de mensheid naar de afgrond die de Bijbelse God in dit opzicht al voorzag (of mensen die Hem Zijn waarschuwingen in de mond legden). Dat weten wij al geruime tijd. Nieuwe technologie zal ons nog wel wat verder brengen (naar schone energie en recycling van materialen), maar daarmee alleen redden wij het niet.
Westerse maatschappen (Europa én Amerika) die stelselmatig een volksmassa creëren van verarmde (consumptie-)slaven en die rijkdom brengen naar een steeds kleinere groep mensen zijn evenmin duurzaam. Het is diezelfde afgrond.
Een nieuwe orde is al bezig te ontstaan. Anderen kunnen dit beter uitleggen dan ik. Onze minister-president doet er verstandig aan niet meer te praten over “sterk maken”, maar over: zorgen dat Nederland de sterkte die het heeft goed gebruikt om de gestage overgang naar die nieuwe – maatschappelijke en economische – orde mogelijk te maken.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten