NEDERLAND IS STERK

De grote beoordelingsfout van Mark Rutte 

Al jaren horen wij onze minister-president dezelfde mantra belijden: hij wil “Nederland sterk maken”. Hij zegt dat altijd met overtuiging en persoonlijke toewijding, en dit is een van de redenen waarom ik hem wel om zijn passie waardeer. 

In de rest van mijn beoordeling van zijn premierschap ben ik echt aanzienlijk kritischer gestemd. In verschillende dossiers beschouw ik zijn nu twee achtereenvolgende kabinetten als middelmatig. Datgene wat nodig is voor de staatshouding doen de kabinetsleden netjes, ik kan daar geen echte tekortkomingen in ontdekken. Maar het feit dat die staatshuishouding zo overheersend is en dat geen enkel lid van dit kabinet noch de minister-president publiek enig begrip toont voor datgene wat in onze tijd werkelijk gebeurt (en gebeuren moet), is toch een serieus bezwaar. 

Ik heb al vaker beweerd dat de periode waarin wij bijna wereldwijd verkeren geen financiële crisis is, en zeker ook geen eurocrisis, maar een fase van transitie in de meest fundamentele waarden die wij koesteren. 

Wat is menselijk geluk in een wereld waarin dit economisch gezien volkomen irrelevant is? Geluk heeft geen transactiewaarde in het economisch verkeer dat ons als mensen, Europeanen, wereldburgers, in de greep heeft. Enkel het materiële telt. 

Daar is toch iets goed mis mee. We staan er niet bij stil, juist omdat het ons materieel vergelijkenderwijs nog heel goed gaat. We gaan voorbij aan het feit dat materiële geneugten ons misschien wel even tevreden stellen maar verder niet. “Wat heb ik aan mijn Jaguar als ik eenzaam ben?” vroeg een goede oude vriend van mij zich onlangs af. 

De enkele focus op materialisme – in alle gedaanten – brengt de mensheid naar de afgrond die de Bijbelse God in dit opzicht al voorzag (of mensen die Hem Zijn waarschuwingen in de mond legden). Dat weten wij al geruime tijd. Nieuwe technologie zal ons nog wel wat verder brengen (naar schone energie en recycling van materialen), maar daarmee alleen redden wij het niet. 

Westerse maatschappen (Europa én Amerika) die stelselmatig een volksmassa creëren van verarmde (consumptie-)slaven en die rijkdom brengen naar een steeds kleinere groep mensen zijn evenmin duurzaam. Het is diezelfde afgrond. 

Een nieuwe orde is al bezig te ontstaan. Anderen kunnen dit beter uitleggen dan ik. Onze minister-president doet er verstandig aan niet meer te praten over “sterk maken”, maar over: zorgen dat Nederland de sterkte die het heeft goed gebruikt om de gestage overgang naar die nieuwe – maatschappelijke en economische – orde mogelijk te maken.

DE GAY PRIDE, VOORAL HOMO’S? WAT HEBBEN ZIJ DAN VOOR BIJZONDERS?

Mensendiscriminatie in de homowereld

Mijn Amerikaanse grootmoeder (geb. 1891) deed in 1920 uitgebreid verslag van haar eerste ervaringen in Amsterdam aan haar jongste broer in Amerika. Goed van de tong beschreef zij in niet misverstane woorden de hebbelijkheden en overige bijzonderheden van de Amsterdamse haute bourgeoisie in de eerste decennia van de vorige eeuw. Maar een werkelijk sociaal leven ziet zij als “non-existent”. Zij uit met name haar verwondering over het gebrek aan “gay people”. 

Gay people? Ik moest dit wel even goed lezen. Ze bedoelde zeker niet homo’s, ook al zou ze daar totaal geen bezwaar tegen hebben gehad, of ze zou het – eerder – compleet irrelevant hebben verklaard. Maar wat dan wel? Afgaande op haar verdere beschrijvingen bedoelde zij met 'gay': authentieke mensen, onderhoudende mensen, interessante mensen. Dat waren haar gay people. Anders gezegd: good company.  

Duidelijk is dat in de loop der jaren een verschuiving is opgetreden. Interessante (“hetero”) mannen zomaar gay noemen - nee dat doen we tegenwoordig niet. Er moet iets anders zijn. En wij weten natuurlijk wat. Je moet toch ten minste flink met mannen willen seksen. Wie het verband ziet mag de vinger opsteken.

Ik ben toch ook in de eerste plaats geïnteresseerd in iemand die wat te vertellen heeft. Dan ga je toch niet meteen inzoomen op de vraag hoeveel centimeters hij in zijn broek heeft. Wat zijn wij voor mensen dat wij op die manier met elkaar kennis moeten maken? Maar toch gebeurt het.

Van deze vragen of observaties komen vanzelf een hoop andere vragen. Vragen die niet alleen betrekking hebben op de geaardheid en uitingswijzen van de hedendaagse gay scene. Zij betreffen in feite onze hele kijk op menselijk gedrag. In het culturele verkeer, in het sociale verkeer, in het familieverkeer, enzovoorts enzovoorts. Gedrag dat overigens nog voor een aardig deel onder het tapijt van de publieke aandacht is gebleven. Hetero’s in de gay scene? Ja, natuurlijk. In bosjes lopen ze rond. Al is het “maar eventjes”.

In augustus heeft Amsterdam weer zijn Gay Pride, een stad waar de gay scene overigens behoorlijk is afgezakt. Het zou toch net zo goed een Male Pride kunnen zijn, of heel gewoon The Amsterdam Pride? De manifestatie waarin mensen zich in hun meest creatieve gedaante laten zien, creatief en expressief. Dit lijkt me  iets waarin kwaliteit prioriteit heeft boven six-packs.

Het verdient in mijn ogen verre de voorkeur om mensen helemaal niet meer te beschrijven alsof zij ‘zijn’ wat zij (willen)’doen’ in bed. Respectievelijk wat zij per se niet in bed willen doen. Dat is toch eigenlijk heel raar, dat wij dat wel doen? Wereldwijd! Kortom, ik denk dat het goed is om eens na te gaan waarom zo’n rare asymmetrie is ontstaan in onze categorisering en bestempeling van mensen, mannen en vrouwen.

Om het antwoord te vinden zal ik terug moeten gaan naar Amerika, het land van geboorte en opvoeding van die grootmoeder van mij. Misschien kunnen familieleden overzee mij een eerste duw in de juiste richting geven. Ik ga het zeker proberen. Wanneer en waarom is de verschuiving in de betekenis van “gay” op gang gekomen?

Ik zou willen dat wij terug gaan naar de normale uitgangspunten. Mensen beschrijven om hoe zij zich als mens gedragen en niet als dier. Wat maakt het uit wat wij doen in bed? Weg ermee! Iemand die wordt beschreven als  “gay” moet een interessant persoon zijn, expressief, creatief (waarschijnlijk ook) en “good company”. Hoeveel hedendaagse zogenaamde “homo’s” zijn absoluut niet gay?!

De homocultuur, die nog het meest discriminerend is van alle culturen, moet worden opgeblazen. Het feit dat je seks wil met mannen, voegt niets toe aan je persoonlijke kwaliteiten. Vertel maar waarom je zo bijzonder bent.

(*) Die neef heb ik in later jaren nog gekend. Een uitzonderlijke man gewoon.