Nederland en Europa - veel struisvogels, weinig leiders

 “Sadly, Eurosceptics on Left and Right fail to understand Winston Churchill’s 

central insight that sharing our sovereignty strengthens influence 

and isolation weakens us.”

(Danny Alexander, Chief Secretary to the Treasury, UK)

Auteur: Edy Korthals Altes (geb. 1924), oud-ambassadeur
Door hem geschreven voor dagblad Trouw, mei 2014

Is dat niet wat bij ons opkomt wanneer we ons verbazen over het geringe Europese enthousiasme van vrijwel alle politieke leiders aan de vooravond van de Europese parlementsverkiezingen? En juist op het moment dat Europa dringend behoefte heeft aan krachtige leiding steken politici hun goedgebekte snavels diep in het zand. Angst voor opiniepeilingen is hierin een slechte raadgever. Een jammerlijke vertoning, onwaardig voor politieke leiders die oog moeten hebben voor de vitale belangen van de samenleving. Vooral D66 met haar overtuigend Europees standpunt heeft dit goed begrepen.

Voor Nederland betekent dat een krachtige steun aan voortgang van het Europese integratieproces op essentiële terreinen (o.a. buitenlands beleid, defensie, milieu en banken unie). Dit is een eerste vereiste voor een leefbare toekomst in een snel veranderende wereld waarin zich grote machtsverschuivingen voordoen. Voor kleine spelers, zoals Nederland, zal het moeilijk worden zich daarin - buiten de EU - te handhaven. Een leefbare toekomst vereist aaneensluiting van de Europese landen.

Tegelijkertijd is het zaak ernst te maken met het subsidiariteitsbeginsel. Tal van zaken behoren niet onttrokken te worden aan de bevoegdheid van de lidstaten. Overdreven Brusselse regelgeving op tal van terreinen wekt terecht weerstand op. Het is aan het Comité van Permanent Vertegenwoordigers dit te voorkomen en zo mogelijk terug te dringen. 

Het debat dient dus niet te gaan over meer of minder Europa, maar over de wijze waarop Europa gestalte dient te krijgen in een globaliserende wereld. Daarbij hoort uiteraard een goed functionerend Europees parlement met reële bevoegdheden. Voor het democratisch functioneren van het Europees parlement is een ruime participatie van de Nederlandse kiezer cruciaal. 

Het is daarbij zaak dat Nederlandse politici zich duidelijk uitspreken voor een verdere voortgang van het Europese integratieproces. Tegen de achtergrond van de negatieve stemmen die pleiten voor een uittreden uit de Europese Unie is het van belang zich de woorden te herinneren van Yeates:

“Things fall apart, the center cannot hold, 

the worst are full of passionate intensity 

and the best lack all conviction!"