zaterdag 9 januari 2010

Aan de Amsterdamse grachten



…. mag niets veranderen

Het kabinet heeft definitief besloten tot de voordracht van de Amsterdamse grachtengordel voor de werelderfgoedlijst van Unesco (Nu.nl).

Meer dan een eeuw geleden, vanaf 1888 tot aan zijn overlijden in 1904, was mijn betovergrootvader Jan Philip KA lid van de Amsterdamse gemeenteraad. Rond de eeuwwisseling laaide in de raad een felle discussie op over het dempen van een flink aantal grachten.

De kunstenaar Jan Veth (1864 - 1925) was in die tijd een fel tegenstander van iedere aantasting van de grachtengordel. De discussie ging onder meer over het volledig dempen van de Reguliersgracht (*). Jan Veth zei hierover: "Het dempen van de mooiste Amsterdamse grachten is erger dan het verkoopen van mooie oude schilderijen, omdat het mooie dan voorgoed weg is, omdat er schennis heeft plaatsgehad!". Mijn betovergrootvader nam het woord en waarschuwde vervolgens tegen "eene overdrijving, welke op den duur van Amsterdam een oudheidkundig museum in stede van een wereldstad zou maken".

Amsterdam is er tot nu toe in geslaagd om het ene doen zonder het andere prijs te geven. De stad heet "Venetiƫ van het Noorden" maar zinken doet zij niet, noch is het oude centrum - de grachtengordel - enkel stilstaand water gebleven.

Niettemin blijft het dilemma zoals ruim honderd jaar geleden verwoord, onverkort bestaan. Gevoelsmatig zal menigeen willen instemmen met de gedachte dat de grachtengordel een cultuurparel is die haar plek op de Werelderfgoedlijst van Unesco ten volle verdient. Maar dan zullen wij ons ten minste rekenschap mogen van de vraag, welke vrijheid voor de verdere ontwikkeling van de stad daarmee wordt prijsgegeven. De waarschuwing van mijn betovergrootvader, dat wij van Amsterdam geen oudheidkundig museum mogen maken, zou ik in elk geval nog wel een keertje willen herhalen.


Naschrift:
Aan mijn bezoekerstatistieken kan ik zien dat dit bericht nog steeds met enige regelmaat wordt gelezen. Het benieuwt mij waar die interesse vandaan komt. Laat uw reactie achter, als u wil. Hoe heeft u dit bericht gevonden en wat is uw interesse hierin?